Những Mẫu Hoành phi câu đối chữ hán thường dùng là những vật phẩm mang tính chất tâm linh và có ý nghĩa rất quan trọng với người Việt Nam, thường được đặt ở những nơi tôn nghiêm, trịnh trọng. Có câu nói “Phú quý sinh lễ nghĩa” nêu như trước đây những tấm hoành phi, câu đối được làm bằng gỗ, bằng cót thì hiện nay hoành phi câu đối được làm bằng rất nhiều chất liệu khác vừa đẹp mắt, vừa tinh sảo nhưng vẫn giữ được nét tôn nghiêm đầy cao quý, hoành phi câu đối chữ Hán được đặt trong nhà thờ họ, đình chùa thể hiện sự kính trọng đối với bề trên, tôn lên nét gia phong của gia đình, ghi nhớ công ơn của các vị tướng thần linh được thờ và đó cũng là một nét đẹp văn hóa của dân tộc ta.
.jpg)
Trong đó, cơ bản gồm có những mẫu hoành phi câu đối thường dùng như sau:
Loại thời cúng: Dùng cho các đình, đền, miếu mạo thờ các vị thiện thần hoặc nhân thần, dùng cho nhà thờ tổ tiên, các họ, bàn thờ gia tiên các gia đình và chi họ, dùng cho lăng mộ.
Loại chúc tụng: Mừng thọ, mừng xuân, mừng nhà mới, mừng khai trương của hàng, kết hợp trang trí phòng khách và tự vinh, tự thọ.
Loại khiển hứng: Dùng để tiêu khiển, ghi cảm hứng, tự tình tự sự, thù tiếp khách bạn, trang trí phòng khách.
Loại giáo huấn: Gồm các châm ngôn tự răn mình, răn đời, giáo dục con cháu, dùng để trang trí phòng học hoặc phòng khách.
Loại trướng điếu: Dùng cho lễ tang để tỏ lòng thương tiếc đối với ông bà, cha mẹ và thân nhân khác.
Nội dung những chữ viết trên những mẫu hoành phi câu đối chữ hán thường dùng là rất quan trọng, hiện nay đa số những bức hoành phi đều được khắc chữ Hán, cần phải rất tinh tế để chọn lựa. Đối với nhà thờ họ nội dung trong bức hoành phi thường hướng đến là tấm lòng kính yêu, tôn trọng đối với tổ tiên, dòng ho, có rất nhiều mẫu chữ Hán mang nghĩa Hán Việt như:
万古英灵 : Vạn cổ anh linh – Muôn thủa linh thiêng
海德山功 – Hải Đức Sơn Công – Công Đức như biển như núi
德旒光 – Đức Lưu quang – Đức độ toả sáng
福来成 – Phúc lai thành – Phúc sẽ tạo nên
福满堂 – Phúc mãn đường – Phúc đầy nhà
饮河思源 – Ẩm hà tư nguyên – Uống nước nhớ nguồn
克昌厥後 – Khắc xương quyết hậu – May mắn cho đời sau
百忍泰和 – Bách nhẫn thái hoà – Trăm điều nhịn, giữ hoà khí
五福临门 – Ngũ Phúc lâm môn – Năm Phúc vào cửa
忠厚家声 – Trung hậu gia thanh – Nếp nhà trung hậu
永绵世择 – Vĩnh miên thế trạch – Ân trạch kéo dài
福禄寿成 – Phúc Lộc Thọ thành…
Câu đối cũng vậy, có rất nhiều lựa chọn, sẽ tùy theo tâm miện của mỗi người suy xét để chọn ra một bức hoành phi câu đối chữ Hán mà mình tâm đắc nhất. Một số mẫu câu đối chữ Hán thường được sử dụng:
Chữ và âm Hán
德大教傢祖宗盛
功膏開地後世長
Đức đại giáo gia tổ tiên thịnh,
Công cao khai địa hậu thế trường.
Dịch Nghĩa
Công cao mở đất lưu hậu thế
Đức cả rèn con rạng tổ tông.
Chữ và âm Hán
本根色彩於花叶
祖考蜻神在子孙
Bản căn sắc thái ư hoa diệp
Tổ khảo tinh thần tại tử tôn
Dịch Nghĩa
Sắc thái cội cành thể hiện ở hoa lá
Tinh thần tổ tiên trường tồn trong cháu con
Chữ và âm Hán
有開必先明德者遠矣
克昌厥後继嗣其煌之
Hữu khai tất tiên, minh đức giả viễn hỹ
Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi
Dịch Nghĩa
Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn,
Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng.
Chữ và âm Hán
木出千枝由有本
水流萬派溯從源
Mộc xuất thiên chi do hữu bản,
Thuỷ lưu vạn phái tố tòng nguyên
Dịch Nghĩa
Cây chung nghìn nhánh sinh từ gốc
Nước chẩy muôn dòng phát tại nguồn…
- Bài viết trước đó Tranh Uyên Ương Dạ Nguyệt Thiếp Vàng| Tranh Đồng Thành Phát
- Bài viết tiếp theo Mẫu hoành phi câu đối thờ gia tiên đẹp
